Pacjenci na pierwszym miejscu: Dlaczego Europa musi podjąć działania na rzecz ochrony dostępu do leków
Nowe badania przeprowadzone przez Teva Pharmaceuticals Europe pokazują, że 46% leków generycznych z europejskiej listy leków krytycznych jest dostarczanych tylko przez jednego dostawcę. Liczba ta niemal podwaja się do 83%, jeśli weźmiemy pod uwagę dostawców o ponad 60-procentowym udziale w rynku. Raport Generic Health Check Europe 3.0 wskazuje, że konsolidacja w obszarze krytycznych leków generycznych następuje 3 razy szybciej niż w przypadku innych produktów generycznych, co stanowi istotne ryzyko dla bezpieczeństwa dostaw leków o kluczowym znaczeniu w naszym regionie.
Aby systemy opieki zdrowotnej mogły zaspokoić potrzeby swoich pacjentów, niezbędna jest zdywersyfikowana podaż leków generycznych o krytycznym znaczeniu, dostarczanych przez wielu producentów. Z analizy przeprowadzonej przez firmę Teva wynika jednak, że w przypadku większości kluczowych leków generycznych (np. produktów z obszarów takich, jak: kardiologia, onkologia, zdrowie psychiczne czy antybiotyki) tak nie jest. Niepokojący poziom konsolidacji dostawców i wycofywanie kluczowych produktów generycznych z rynku zwiększa obecną niepewność. Tendencja ta była obserwowana w ostatnich latach, w szczególności ze względu na napięcia geopolityczne, wyzwania gospodarcze i nowe wymagania prawne. To wszystko stanowi o znacznym ryzyku, na jakie narażona jest opieka nad chorymi.
Podczas gdy ceny towarów konsumpcyjnych wzrosły o 30% w ciągu ostatnich 10 lat, średnie ceny generycznych leków na receptę spadły o prawie 8%. Brak elastyczności cenowej w połączeniu z rosnącymi wymaganiami prawnymi i środowiskowymi wpływa na rentowność produktów generycznych o krytycznym znaczeniu, zmuszając dostawców do wycofywania leków z rynku i ograniczania inwestycji w budowanie zdolności produkcyjnych.
- Zdrowie pacjentów jest zależne od stałego dostępu do przystępnych cenowo, wysokiej jakości metod leczenia; niestety trwająca konsolidacja dostawców i wycofywanie leków o krytycznym znaczeniu zagrażają prowadzeniu skutecznych terapii farmakologicznych. Przeciwdziałanie presji wywieranej na producentów leków generycznych ma zasadnicze znaczenie dla ochrony opieki nad pacjentami oraz zapewnienia długoterminowej stabilności europejskich systemów opieki zdrowotnej. W przypadku leków generycznych o krytycznym znaczeniu jeszcze ważniejsze jest istnienie niezawodnej, zdywersyfikowanej sieci dostaw – mówi Michał Nitka, Senior Vice President, Generics Head Europe i OTC Global Head w firmie Teva.
W związku z tym Teva apeluje o priorytetowe wdrożenie następujących działań:
- Opracowanie na pełną skalę Europejskiego Mechanizmu Solidarnościowego, aby umożliwić realokację istniejących zapasów rynkowych leków w celu lepszego rozwiązania problemów związanych z brakami leków w poszczególnych krajach.
- Ochrona rentowności leków generycznych o krytycznym znaczeniu poprzez zapewnienie regularnego stosowania wielokryteriowych przetargów publicznych, wyłaniających wielu zwycięzców, opracowywanych we współpracy z branżą, odchodzących od zakupu po najniższych kosztach, w celu wyłonienia oferty o największej wartości dla europejskiego systemu opieki zdrowotnej i gospodarki.
- Wzmocnienie konkurencyjności i możliwości wytwarzania europejskich leków krytycznych dzięki elastycznym systemom finansowania w celu przyspieszenia zatwierdzania inwestycji strategicznych, przy wsparciu wszelkiego rodzaju innowacji, w tym w zakresie produkcji.
Raport Teva Pharmaceuticals - Generics Health Check 3.0
NPS-PL-00823-02-2025